به گزارش اسرار، محمدرضا فرزین در سی و پنجمین همایش بانکداری اسلامی اظهار داشت: تقاضای نقدینگی پس از جنگ رشد کرد و نرخ رشد آن در ماههای خرداد و تیر به شدت افزایش یافت اما علائم بازگشت در مرداد مشاهده شد و آمار تولید با احیای مجدد روبرو شد.وی افزود: اکنون بر اساس آمار ۵۰۰ شرکت، تولید احیا شده که در خودرو، فولاد و موادغذایی حتی نرخ رشد دو رقمی داشته ایم.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه از سال ۱۳۹۹ تا ماه اخیر، حدود چهار تا پنج سال رشد اقتصادی خوبی داشتیم، ادامه داد: ۲۰ ماه متوالی رشد اقتصادی مثبت ثبت شد که حتی در مقایسه با کشورهای منطقه نیز قابل توجه بود. که البته سیاستهای جدید توانستند این ثبات را حفظ کنند حتی در فروردین و اردیبهشت، وضعیت نسبتاً خوب بودند. در بخش خدمات، وضعیت بهتر و نرخها بالاتر بود.
فرزین با اشاره به جنگ ۱۲ روزه تحمیلی رژیم صهیونیستی خاطر نشان کرد: با وقوع جنگ تحمیلی افتی در شاخصها مشاهده شد. این وضعیت در تیرماه نیز ادامه یافت و رکودی هم در بخش تولید و هم در بخشهای دیگر ایجاد کرد.وی با بیان اینکه بانک مرکزی معمولاً در این فصل آمار رشد را منتشر نمیکند، اما بر اساس برآوردها درآمدهای دولت کاهش یافت و بودجه با چالش مواجه شد و به همین دلیل بستههای حمایتی برای صنایع با تأخیر اجرا شدند، افزود: این عوامل موجب تشدید وضعیت اقتصادی شدند.
رئیس کل بانک مرکزی درباره تأمین مالی دولت در دوران جنگ و پسا جنگ خاطر نشان کرد: با وجود مشکلات ناشی از بازسازی و کاهش درآمدها، دولت باید می توانست منابع مالی خود را حفظ کند. تصمیمات خوبی اتخاذ شد و شرایط بهصورت نسبتاً باثبات مدیریت شد اما در متغیرهای کلان، دو اتفاق مهم رخ داد که یکی رشد شدید نقدینگی و دیگری کاهش نرخ رشد در تیر و مرداد بهدلیل شرایط جنگی بود که باعث شد این موضوع ما را از اهداف تعیینشده برای نرخ رشد دور کند.
وی با اعلام اینکه علائم بازگشت و احیای تولید در طی چند ماه اخیر دیده می شود، ادامه داد: خوشبختانه در مردادماه، علائم بازگشت در آمارهای اقتصادی مشاهده شد. در بخش صنعت، با وجود مشکلات جنگ و ناترازی، آمار مرداد نشان داد که تولید مجدداً احیا شده است. نرخ رشد پس از دو ماه منفی، در مرداد مثبت شد و به ۱.۹ درصد رسید. در برخی صنایع مانند خودرو، صنایع غذایی، فولاد و فلزات، حتی رشد دو رقمی ثبت شد. موجودی انبار بنگاهها نیز ۴.۹ درصد افزایش یافت که نشاندهنده تولید بیشتر و کاهش تقاضا است. این نشانهای از بازیابی اقتصاد پس از تیر و مرداد است.رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه آمارها نشان می دهد وضعیت بهتر شده و پیشبینیها نیز از بهبود حکایت دارد، ابراز امیدواری کرد: شرایطی که پیش آمده، ما را از این حالت نه صلح و نه جنگ که میتواند به اقتصاد کشور آسیب بزند، خارج کند.فرزین یادآور شد: این وضعیت بیاعتمادی ممکن است باعث شود سرمایهگذاران تصمیمات خود را به تعویق بیندازند؛ اگر این فضا که بیشتر جنبه عملیات روانی دارد، اصلاح شود، بخش قابل توجهی از آن بازخواهد گشت و امیدواریم آینده اقتصادی کشور در مسیر رشد و ثبات قرار گیرد.
وی درباره سیاست های پولی بانک مرکزی نیز گفت: در سال ۱۴۰۳ توانستیم نرخ رشد نقدینگی را که به بالای ۴۰ درصد رسیده بود، با اتخاذ سیاستهای مناسب به حدود ۲۵ درصد کاهش دهیم؛ یعنی به نرخ رشد متوسط نقدینگی در ۵۰ سال اخیر در ایران نزدیک شدیم. این اقدام موجب ایجاد ثبات نسبی در وضعیت نقدینگی کشور شد.فرزین خاطر نشان کرد: اما متأسفانه در سال ۱۴۰۴، بهویژه پس از شروع جنگ، تقاضای نقدینگی بهشدت افزایش یافت. این افزایش ناشی از کسری بودجه دولت، نیازهای بازسازی و تأخیر در وصول درآمدهای کلیدی بود. در نتیجه، بانک مرکزی با این چالش مواجه شد که آیا میزان نقدینگی کنونی را حفظ کند یا به این تقاضای فزاینده پاسخ دهد.رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه ما جنگ را بهطور مستقل مدیریت میکنیم و حتی در تأمین مالی نیز از منابع داخلی استفاده میکنیم، خاطر نشان کرد: در استفاده از منابع خارجی با محدودیتهای شدید مواجه هستیم بنابراین تأمین مالی کاملاً داخلی است و به همین دلیل فشار زیادی به نظام بانکی وارد شده است بهویژه که بازار سرمایه نیز به دلیل انتظارات منفی، دچار رکود شده و مدتی تعطیل بود و نمیتوانست نقش مؤثری در تأمین مالی ایفا کند.وی افزود: این شرایط سبب شد تا نظام بانکی بهتنهایی بار تأمین مالی را هم در جبران خسارات و هم در پاسخ به تقاضای شدید ناشی از کسری بودجه به دوش بکشد، اظهار داشت: این وضعیت باعث شد که نرخ رشد نقدینگی از کانال ۲۰ درصدی که در دو سال گذشته داشتیم، خارج شود و بار دیگر وارد کانال ۳۰ درصدی شود.
فرزین با برشمردن اقدامات اخیر بانک مرکزی در این زمینه افزود: در هفتههای اخیر، تصمیمات جدیدی اتخاذ کردیم تا بتوانیم رشد نقدینگی را مهار کنیم. البته مهار سریع نقدینگی کار بسیار دشواری است، چرا که انسداد مالی میتواند به تولید آسیب بزند. با این حال، از ابزارهای مختلفی استفاده کردیم که از مدتها پیش در بازارها آغاز شده بود.وی ابراز امیدواری کرد که با اجرای عملیات سیاست پولی، عملیات ریپو، عملیات استریلیزاسیون پول در بازار و فروش اوراق، بتوان بخشی از نقدینگی سرازیرشده به بازار را جمعآوری کرد؛ البته این اقدامات باید متناسب با شرایط جدید اقتصادی باشد.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: طی سال های گذشته، کفایت سرمایه شبکه بانکی کاهش پیدا کرده و متوسط آن منفی شده بود. در این شرایط، توان تامین مالی بانک ها کاهش پیدا می کند. بنابراین بانک مرکزی تصمیم گرفت افزایش سرمایه شبکه بانکی را پیگیری کند و سود بانک ها صرفا به افزایش سرمایه اختصاص یابد. ذخایر لازم نیز در بانک ها گرفته شود. بر همین اساس، سرمایه بانک ها از ۳۶۶ همت در سال ۱۴۰۰ به ۹۰۰ همت در حال حاضر رسیده و برنامه بانک مرکزی رسیدن به ۱۳۵۰ همت تا پایان سال است.
رئیس هیات عالی درخصوص نسبت کفایت سرمایه شبکه بانکی گفت: نسبت کفایت سرمایه بدون احتساب یک بانک خاص در اسفند ۱۴۰۳ به ۵ درصد رسید در حالی که سال قبل از آن این مقدار ۲.۲ درصد بود. به گفته رئیس کل بانک مرکزی، در حال حاضر بانک های دارای کفایت سرمایه بیش از ۸ درصد به ۱۴ بانک رسیده در حالی که در سال ۱۴۰۱ تنها ۷ بانک کفایت سرمایه بالای ۸ درصد داشتند.فرزین تاکید کرد: در حال حاضر ۶ بانک کفایت سرمایه منفی دارند که بانک مرکزی برای آنها برنامه ویژه ای دارد. این بانک ها نیازمند ۱۴۰۰ همت منابع هستند تا به کفایت سرمایه ۸ درصد برسند.
ثبت دیدگاه