خود درمانی ممنوع!

واکسن آنفلوانزا واکسنی است که انسان را علیه ابتلا به این بیماری محافظت می‌کند. هرسال طی دو نوبت، واکسن جدیدی برای آنفلوانزای همان فصل ساخته می‌شود، چرا که ویروس آنفلوآنزا به‌سرعت خود را تغییر می‌دهد. با آنکه اثربخشی واکسن، سال به سال متفاوت است، اما بیشترشان مصونیت متوسط تا زیادی علیه بیماری آنفلوآنزا ایجاد می‌کنند.
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها در ایالات متحده آمریکا تخمین می‌زند که واکسیناسیون علیه آنفلوآنزا، شدت بیماری، مراجعات پزشکی، بستری‌شدن بیمارستانی و مرگ را کاهش می‌دهد. اثربخشی واکسن در زیر ۲ سالگی و بالای ۶۵ سالگی، به سبب فقدان پژوهش‌های با کیفیت و قابل اعتماد نامشخص است.
سازمان جهانی بهداشت و مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها توصیه می‌کنند همهٔ افراد بالای سن ۶ ماهگی، به‌ویژه آنهایی که در خطر بیشتری هستند، واکسینه شوند. سالمندان، کودکان مابین ۶ ماه تا ۵ سال، مبتلایان به برخی بیماری‌ها و کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی واجد شرایط برای تزریق این واکسن هستند.
سید مهدی حق دوست متخصص بیماریهای عفونی نیز در این زمینه افزود: سالیان سال فناوری تولید واکسن آنفلوآنزا در اختیار یک یا دو کشور خاص بود اما اکنون به همت متخصصان دانش بنیان کشور، واکسن آنفلوانزا تولید شد و در اختیار هموطنان قرار دارد.
وی ادامه داد: واکسن آنفلوآنزای تولید داخل با فناوری نوین ساخته شده است و توصیه می‌شود برای افراد بالای ۱۸ سال تزریق شود. همه واکسن‌های تولید شده در جهان بر پایه تخم مرغ تهیه می‌شوند ولی واکسن داخلی با فناوری نوترکیب ساخته شده و کارایی بهتر و ایمنی‌زایی بیشتر دارد.
حق دوست گفت: ایران از نظر تولید انواع واکسن در میان کشورهای تراز اول و موفق دنیا قرار دارد و واکسن داخلی نیز از لحاظ ایمنی‌زایی و سطح کیفیت حتی می‌توان گفت کمی بالاتر از نمونه‌های خارجی است؛ این واکسن از نظر کارایی یا عوارض احتمالی، همپای نمونه‌های خارجی در دنیا است.وی تصریح کرد: توصیه می‌شود افراد در معرض خطر که قصد تزریق واکسن آنفلوآنزا دارند، هرچه سریع‌تر و قبل از ورود به اپیدمی فصلی پیش از نیمه نخست مهر برای واکسیناسیون اقدام کنند.
حق دوست با اشاره به اینکه آغاز نخستین پیک از شیوع بیماری آنفلوآنزا در ایران و کشورهای نیمکره شمالی به طور معمول همه ساله نیمه دوم مهر است، یادآور شد: آنفلوآنزا دو پیک دارد، یکی از پانزدهم مهر تا پایان آبان و پیک دوم نیز بعد از این زمان تا اواخر اسفند رخ می‌دهد.
عضو انجمن متخصصین بیماری‌های عفونی ایران گفت: این واکسن برای گروه‌های اصلی هدف و افراد در معرض خطر شامل سالمندان و افراد بالای ۶۵ سال، کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند، بیماران دیابتی همچنین برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند و شیمی درمانی یا رادیوتراپی می‌شوند اکیداً توصیه می‌شود؛ خانم‌های باردار به خصوص اگر سه ماهه دوم و سوم حاملگی آنان در پاییز و زمستان و زمان پیک آنفلوانزا قرار دارند نیز باید در اولویت تزریق واکسن آنفلوانزا باشند.
وی تصریح کرد: واکسن در داروخانه‌های کشور توزیع شده است و از این نظر کمبودی وجود ندارد ولی توصیه مهم اینکه ساکنان شهرهایی که از نظر دمای هوا گرم‌تر است، باید زنجیره سرمایی واکسن را به طور دقیق از داروخانه تا مکان تزریق حفظ کنند و سعی شود به منزل منتقل نکنند چون امکان دارد در این فاصله زمانی واکسن بخشی از کارایی خود را از دست بدهد.
حق دوست تاکید کرد: هنگام ابتلاء به آنفلوآنزا نباید خود درمانی کرد، به خصوص آن دسته از افرادی که در گروه‌های در معرض خطر هستند؛ نکته مهم دیگر اینکه حتی یک دز داروی کورتون مانند دگزامتازون و بتامتازون در بیماری آنفلوآنزا می‌تواند خطرآفرین باشد. گاهی همین تزریق کورتون می‌تواند بیمار را درگیر ذات الریه با احتمال مرگ و میر بالا کند؛ استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در بیماری آنفلوآنزا نه تنها کارایی ندارد بلکه می‌تواند به تشدید بیماری کمک کند و موجب مرگ میکروب‌های طبیعی بدن شده و سیستم ایمنی را نیز تضعیف کند؛ اگر مطمئن نیستیم که آنفلوانزا مبتلا شدیم یا نه؛ نباید خودسرانه آنتی‌بیوتیک مصرف کرد.
وی با اشاره به اینکه بیماری آنفلوآنزا هر سال درصدی از مرگ و میر را به خود اختصاص داده است، افزود: در مورد افرادی که دچار تنگی نفس یا مشکل تنفسی می‌شوند، زنان باردار یا افراد پیوند شده و دارای سطح ایمنی پایین نباید تعلل کرد و هر چه سریع‌تر تحت مراقبت‌های بیمارستانی و بستری قرار گیرند.
غلامحسین صادقیان مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو پیش تر از تامین و توزیع واکسن آنفلوآنزا در کشور خبر داد و گفت: بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار عدد واکسن نوع وارداتی از نوع چهار ظرفیتی (هلندی و فرانسوی) تامین شده است.وی افزود: تاکنون یک محموله واکسن آنفلوانزای مصرفی تحویل معاونت بهداشتی وزارت بهداشت شده که به‌ صورت رایگان به گروه هدف تزریق می‌شود.
صادقیان با اشاره به اینکه محموله‌های بعدی نیز به مرور تحویل داده خواهد شد، اظهارداشت: زمان طلایی تزریق واکسن آنفلوانزا از اواخر شهریور آغاز و تزریق آن بیشتر به سالمندان، زنان باردار و افراد با ضعف ایمنی توصیه می‌شود.